سماق گیاه درختچه ای است به ارتفاع 4-3 متر که شاخه های جوان و دمبرگهای آن را موهای ریز پوشانده است. سماق، به عنوان چاشنی برای بسیاری از غذاها به کار می‌رود و دارای خواص دارویی فراوانی است. فقط باید خشک آن را مصرف نمود.نام علمی سماق Rhus coriaria است که در قدیم به آن “سماک” نیز می‌گفتند.
در حقیقت فارسی آن سماک و عربی آن سماق است. سماق يک طعم‌دهنده و چاشني است که اثر ضدميکروبي و ضدباکتريايي قوي داشته و به خاطر دارا بودن برخي ترکيبات خاص يک اشتهاآور به حساب مي‌آيد.
سماق همچنين حاوي تانن بوده و ضداسهال است و مي‌تواند از بروز اسهال‌هاي ميکروبي پيشگيري کند. بنابراين به‌عنوان ادويه‌اي مناسب در فصل تابستان معرفي مي‌شود. در ضمن به دليل ترکيباتي که دارد مي‌تواند موادغذايي موجود در معده را براي هضم آماده کند. در واقع، سماق هيچ ويتاميني ندارد اما به دليل برخورداري از ترکيباتي مثل تانن و اسيدهاي گياهي که مزه ترش آن را ايجاد مي‌کنند و برخي ترکيبات فرار که سبب بروز عطر سماق شده‌اند، اين خواص در سماق ايجاد مي‌شود. این گیاه اغلب در مناطق مدیترانه، جنوب ایتالیا و آسیای شرقی به ویژه در ایران دیده می شود.
خواص سماق:
ترکیب پودر سماق و نمک ضد عفونی کننده دهان می‌باشد.برای گلو، غرغره با دمکرده یا نقوع سماق رافع درد گلو ضد قارچ و عفونت است. برای چشم، کمپرس آب دمکرده سماق جهت جرب و تسکین حدت و ناراحتی پلک چشم مناسب است. برای پیشانی، انداختن سماق بر پیشانی خون دماغ را بند می‌آورد.
برای پوست، ضماد و کمپرس سماق رافع عرق ریزی، سرما زدگی انگشتان، ترک پوست و ترک پستان زنان شیرده می‌باشد. قراردادن سماق بر روی جراحت‌هایی که در اثر جسم برنده باشد در بهبود آن مؤثر است و از عفونت بعدی جلوگیری می‌نماید.(رافع عفونت و ضد قارچ)، محافظ بسیار خوب در زخم‌های تازه التیام یافته نیز می باشد. برای ریه، دمکرده سماق جهت رفع نفث الدم و نزف الدم و تقویت شش، جهت رفع خونریزی، درمان سل و به گفته رازی همراه شراب رافع مشکلات ریوی می‌باشد. از جمله دیگر خواص آن رفع درد دندان، تقویت لثه، برطرف نمودن تب، نقرس و رماتیسم است.
تفاوت سماق قرمز و سماق قهوه ای چیست؟
سماق بر اين اساس که در چه مکاني رشد کرده، به صورت کال يا رسيده برداشت شده و اينکه دانه آن جدا و پودر شده است يا نه، به دو دسته سماق قرمز وقهوه ای تقسيم مي‌شود. سماق قرمز بيشتر در نواحي آذربايجان رشد مي‌کند و چون پوسته بيشتري دارد رنگ آن روشن‌تر و مرغوب‌تر است. سماق‌هاي نواحي ديگر تيره‌تر بوده و مرغوبيت پايين‌تري دارند. درضمن در صورتي که دانه سماق را از آن جدا و پودر کنند رنگ سماق تيره‌تر شده و مرغوبيت آن کاهش مي‌يابد، که مزه ترشتری هم دارد. اما در صورتي که پوسته رويي‌اش جدا و پودر شود رنگ آن روشن‌تر شده و مرغوب‌تر خواهد بود.
